بەیاننامەی لیژنەی ئافره‌تی پەرلەمانی بەبۆنەی 16 ڕۆژی خەبات بۆ بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ژنان
بەبۆنەی دەستپێکردنی هەڵمەتێکی 16 ڕۆژی بۆ بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژ بە ژنان، لیژنەی ئافره‌ت و خێزان و منداڵ له ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران ئەم ڕۆژە جیهانییە بە پیرۆزبایی کردن لە ژنانی عێراق زیندووكرده‌وه، بۆ بەدەستهێنانی پۆستی پێشکەوتوو لە دەسەلاتی جێبەجێکردن و یاسادانان دوای دامەزراندنی سێ ژن لە کابینەی حکومەتدا (پەیوەندی و کۆچبەران و دارایی)، و نزیکەی حەوت ئافرەت سەرۆکایەتی لیژنەکانی پەرلەمانیان لە ئەستۆ گرت جگە لە دەستپێکردنی جێبەجێکردنی دووەم پلانی نیشتمانی بۆ بڕیاری 1325.
هەروەها لیژنە ئەو ڕۆڵە بەرز دەنرخێنێت کە لە لایەن پێکهاتەکانی حکومەتەوە پێشکەشکراوە لەلایەن بەشی تواناسازی ژنانەوە لە سکرتارییەتی گشتی ئەنجومەنی وەزیران و بەشەکانی بەسەر سەرجەمی فەرمانگەکانی حکومەتدا دابەشکراون لەڕێگەی پەرەپێدانی پلان و ستراتیژو ڕێوشوێنەکانی زامنکردنی مافی ژنان و بەرزکردنەوەی بەشداریکردنیان و کاری ماندوونەناسانە لەلایەن وەزارەتی ناوخۆوە بۆ کەمکردنەوەی دیاردەی زەوتکردنی ئەلیکترۆنی و توندوتیژی کۆمەڵایەتی کە کچان و ژنان بەگشتی بۆی دەردەکەوێت.
هه‌روه‌ها لیژنە ستایشی دەستپێشخەرییە یاساییەکان و هەوڵە پەرلەمانییەکان و ڕۆڵی لیژنەی ئافره‌تی پەرلەمان دەکات لە پشتیوانیکردنی بەشداری کاریگەرانەی ژنان لەڕێگەی دروستکردنی ژینگەیەکی یاسایی و چاودێری پشتیوانیکەرەوە، و لەڕێگەی یاسادانان و سیاسەتی گشتی بۆ نەهێشتنی توندوتیژی دژ بە ژنان و کاری هاوبەشی لەگەڵ کۆمەڵگای مەدەنی بۆ بەرزکردنەوەی ڕۆڵ و ئەرک و شارەزایی.
ئەم بۆنە گرنگە بۆ هەموو جیهان وەبەرهێنان دەکەین بۆ جەختکردنەوە لەسەر گرنگترین ئەو خاڵە گرنگانەی کە لیژنەکە بەپێویستی زانی ئاماژەی پێبکەین و بیکەینە ماستەرپلانێکی کار کە لیژنە بەدوای بەدەستهێنانی و بەدواداچوونی لایەنە پەیوەندیدارەکاندایە:
– مسۆگه‌ركردنی ژینگەیەکی یاسادانانی کاریگەر و جێبەجێکراو لە ڕێگەی هاوکاری لیژنە پەیوەندیدارەکانەوە لەگەڵ لیژنەی ئافره‌ت و خێزان و منداڵ.
– دڵنیابوون لە ڕێوشوێنە جێبەجێکراوه‌کان بۆ هاودەمکردنی جێبەجێکردنی بەرنامەی حکومەت بەمەبەستی پشتگیریکردنی بەشداری ژنان لە بڕیاردان و کەمکردنەوەی دەرکەوتنی توندوتیژی کە لە هەموو ئاستەکاندا ڕووبەڕوویان دەبێتەوە.
– پشتیوانیکردن لە داواکاری و کاراکردنی زیاتری ڕۆڵەکەی بە جۆرێک کە بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی و زامنکردنی پاراستنی ژنان مسۆگەر بکات.
– گرتنەبەری ڕێوشوێن و سیاسەتەکانی حکومەت بۆ کەمکردنەوەی ڕێژەی تەلاق کە بە بەیاننامە فه‌رمیه‌كانی دەسەڵاتی دادوەری پشتڕاست دەکرێنەوە.
– بڵاوکردنەوەی کەلتووری مافی مرۆڤی ژنان لە نێو هەموو ئەو بازنانەی پەیوەندیدارن بە پاراستنیان لە توندوتیژی و بەرەوپێشەوەدانی کاری بەشداری نەتەوەیی.
– دروستکردنی ژینگەیەکی ئابووری هەستیاری ڕەگەزی کە پێگەی ژنان بەرزبکاتەوە و کەیسەکانی ئەو هەژارییە زۆرەی کە کۆمەڵگای عێراقی پێوەی دەناڵێنێت بەتایبەتی لەگەڵ ڕێژەی بەرزی بێکاریدا بە تایبەتی لە نێوان ژناندا.
– پشتیوانی لەو ڕۆڵە بکەن کە دەزگاکانی مافی مرۆڤی نەتەوەیی و پەروەردەیی و ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندن و تۆڕەکۆمەڵایەتییەکان دەتوانن لە ڕاگەیاندنی هۆشیاری کۆمەڵگاو گۆڕینی ڕەفتارەکان بیگێڕن بۆ دەستەبەرکردنی ڕێز لە مافەکانی مرۆڤ.
– پابەندبوون بە یاسادانانی نیشتمانی و دەستوورە نێودەوڵەتی و هەرێمییەکان و میکانیزم و ئامرازەکانی پەیوەست بە مافی مرۆڤ و مافی ژنان و منداڵان بە تایبەتی لاوازترین گرووپەکان (ژنانی کەمئەندام و ئاوارە و ژنانی پەنابەر و ئەو ژنانەی کە کێشەی چەکداریان هەیە).
لیژنەی ژنان و خێزان و منداڵ
لەئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق
٢٥ / ١١ / ٢٠٢٢